Saturday 17 January 2015

Please Pray for Us

Hello, all! Greetings and hopes for a Happy New Year to you all. The work of getting the Dakota Bible into a digitized, workable format continues, it seems very slowly! But, it is our hope that God will continue to guide us on our part of this project. We are trying to give the Bible back to a people it was taken from. It belongs to them, just like it belongs to everyone on this lovely planet. It should be up to each individual to decide whether it is wanted or not, that decision should never be taken away. 
We ask your prayers that God will speed the work along through the remainder of the Old Testament. Then the big prayer is that He will raise up native speakers of the Dakota language group to continue the corrections to the text. This work will not only be a literary benefit or a spiritual blessing, it will help preserve a language that for some reason others have tried to extinguish. As the Dakota try to preserve and revive their language (as I have seen many posts online concerning this), the Bible will be a great aid to this endeavor. It has been proven through the centuries that a complete Bible in a language does in fact preserve that language and help keep it alive.
Please continue to pray for our family. We are in times of adversity, as I am sure are many of you. Many people would have us stop this project for good and all, saying that "the Dakota speak English, so why would they need a Bible in their so-called heart language." Well, I say it is up to them to decide whether they want it or not, but they should at least have that choice. I speak Spanish, but I certainly do not want my English Bible taken from me and be told to deal with it. Our heart language makes more sense to our souls than any other language does, who are we to ever take that option away from people?
God bless every one of you who have prayed for us and encouraged us. This work is the Lord's. God be with you.
Blessed Hope


Job Wicowoyake 23-42



JOB WICOWOYAKE 23.
1 Hehan Job waayupta qa heya:
2 Nakun anpetu kin de wowahdake cin icahowaya; minape comniwahdazi kin en tkeya awanka ece.
3 Tokin tukten iyewaye kta hecinhan sdonwaye ceš! Iye toyanke kin hetu ninca en wau kta!
4 Mitawoyaco kin Iye itokam ewabnake kta, qa woakinica oie on mii ojuwakiye kta:
5 Wicoie on amayupte kte cin hena sdonwaye kta, qa taku emakiye kte cin owakannige kta tuka.
6 Wowašake tanka on amakinica kta he? Hiya; tuka Iye en emicihnake kta.
7 Hen tuwe owotanna kin he iye kici wakinica kta; hecen miye wayaco mitawa ohinniyan nawecipe kta.
8 Iho, wiyohiyanpata mda, tuka hen un šni; qa wiyonpeyata, tuka kenunwaye šni;
9 Waziyata en ohanyan ece, tuka wanyag iheweye šni; itokaga kin he on ihdahpa, hecen wanmdake šni.
10 Iye qe mitacanku en maun kin he sdonya nakaeš; imayutanpi kinhan mazaskazi iyecen inawape kta tuka.
11 Iye towe kin en miš iha sutaya ahan: iye tacanku kin wapatan qa icunonpa mde šni.
12 Iye iha tawowaši kin nakun amdaštan šni; Iye i oie kin miye wawehnake cin isanpa awanmdaka ece.
13 Tuka Iye okonwanjidan, hecen tuwe yuhomni okihi kta he? Qa iye nagi taku cin kinhan hdnstan kta.
14 Wamakiconzapi kin he Iye miciyuštan kta nakaeš: qa taku hececa ota iye kici yanka ece.
15 Heon etanhan iye itokam mayušinyaya; awacanmi eca kowakipa ece.
16 Wakantanka micante wakokipe kicaga, qa Iyotan Wašake cin he yušinyemayan nakaeš:
17 Otpaza itokam ihangmayanpi šni nakaeš; qa miite itokam otpaza šoka wakahpa ece kin.
JOB WICOWOYAKE 24.
1 Tokeca oehnakapi kin Iyotan Wašake cin etanhan nahmanpi šni keš, tona sdonyapi kin Iye taanpetu kin wanyakapi šni he?
2 Maginatake kin yutokan iyeyapi; optaye manonpi qa wikanwicakiyapi ece.
3 Wamdenica tašonšonna kin he icupi, wiwazica tatanka wosdohan tawa kin he kaškapi ecee.
4 Wahpanicapi kin hena canku etanhan icunonpa iyayewicayapi: Maka akan onšikapi kin hena ptaya inahmanpi kta.
5 Iho, tohanpi kin ekta iyayapi, hewoskan ikce šonšonna kin iyececa; hanhanna hinca wiyahpayapi ece; hopuza kin he iye cincapi kin om woyuteyapi ecee.
6 Maga kin en wojupi mnakiyapi; qa wicašta šica hastanhanka tawa yuspipi.
7 Tancodan wankapi, šina codan, qa ošni en woakahpe nicapi.
8 He wapajo kin on spayapi, qa wowinape codan imnija kin adoksohanpi ece.
9 Wamdenica kin azepi etanhan ewicayakupi kta, qa onsikapi akan un kin he kaškapi ece.
10 Tancodan iyayapi, wokoyake nicapi, qa wotektehda ajuyapi pahtapi kin icupi ece.
11 Oonkaške tawapi otahedan wihdi kajapi; minima iyuškice kin naškicapi tuka ipuzapi kta.
12 Otonwe kin etanhan wicašta comnihdazipi: qa taopi nagi kin šicahowaye kta: Tuka Wakantanka wowitkotkoke ewicakicihnake šni.
13 Dena ee iyoyanpa kin tokayapi ecee; tacanku kin okahnigapi šni; qa ocanku tawa kin en ounyanpi kte šni.
14 Tinwicakte kin he anpao hehan najin, wahpanicapi qa onsikapi kin wicakte kta; qa hanyetu en wamanon kin iyecece kta.
15 Nakun wiinahman išta kin he otpaza akita; Wicašta wan iyemakiye kte šni ce, eya; qa iye ite ihdutokeca kta..
16 Otpaza hehan tipi ohna qapi; anposkantu onaieitakapi ece; iyoyanpa kin sdonyapi šni.
17 Hena en hanhanna kin wiconte ohanzi kin iyahde; wiconte ohanzi wokokipe kin hena sdonyapi nakaeš.
18 He qe mini ite kin akan kapojedan: taku tawapi kin maka akan yašicapi ece; hastanhanka iyuwi ojupi canku kin wanyake kte šni.
19 Opuza, nakun okata kin wa mini icu kta: Wicahapi tona wahtanipi kin iyececa.
20 Wamdudan kin akiktonje kta, wamdudan kin yazokapi kta; icimana kiksuyapi kte šni; qa can wan iyecen wošice kin kaksapi kta.
21 He qe cinca yuhe šni cinca tonšni kin he šicaya kuwa ece; qa wiwazica kin taku wašte ecakicon šni:
22 Tuka iye towašake on wicašta wašaka ihangwicaya ece: He najin kinhan tuwedan wiconi wacinkiye kte šni.
23 Kokipesniyan unpi qupi, qa wicinye kta, tuka iye išta tacankupi kin akan yanka.
24 Cištiyedan yuwankan iyeyapi, hehan en unpi šni; qa kun iyayapi, owasin iyecen ewicayakupi kta; qa wamnaheza inkpa kin iyecen baksapi kta.
25 Qa he hecetu šni kinhan tuwe itonšni maka; ie kta, qa mioie kin yutakuni kte šni he?
JOB WICOWOYAKE 25.
1 Hehan Bildad Šuhi kin waayupta, qa heya:
2 Wokiconze qa wokokipe Iye kici un: Iye wankantu tawa kin en wookiye kaga ecee.
3 lye taozuye wicayawapi yukan he? qa iyoyanpa tawa kin he tuwe ahinanpe šni he?
4 Hecen taku on wicašta Wakantanka en owotanna kta he? qa tuwe winohinca eciyatanhan tonpi kin he token ska kta he?
5 Etonwan wo, hanyetu wi ekta, unkan iyojanjan kte šni; han wicanhpi kin hena iye išta kin en ska šni ece.
6 Sam iyeya wicašta kin, wamdudan heca? qa wicašta cinca kin, wamdudan heca kin?
JOB WICOWOYAKE 26.
1 Hehan Job waayupta qa heya:
2 Tuwe wowašake nice cin token duwašaka he? isto wašake šni kin he niyakiya he?
3 Wokšape codan un kin he token waonspeyakiya he? qa token wookahnige otakiya odaka he?
4 Tuwe e wicoie oyakidaka he? qa tuwe taniya kin niye etanhan hiyn kta he?
5 Wanagipi kin hena ksuweyapi, mini mahentanhan, qa en ounyanpi kin.
6 Iye itokam Hades sdayehna wanka; qa wosbe kin he woakahpe nica.
7 lye hin waziyata kin taku tanton šni ayutitan; maka kin taku šni akan otkeya.
8 lye mahpiya šoka tawa kin ohna mini apahta ece; hecen hena ihukuya mahpiya šapa kin nahdece šni.
9 lye toiyotanke ite kin ahdahpa, mahpiya šapa tawa kin ahdumdaya.
10 Mini ite kin akan iye qe owihanke iyohiya kta, iyoyanpa kin otpaza icahtake cin hehanyan.  
11 Mahpiya ipatan kin hena cancan, qa, iye iyopeye cin on yusinyaya ece.
12 Iye towašake on miniwanca kin wakokipe kicaga, qa iye tookahnige kin on wahanicida kin kakpa iyeya ecee.
13 Iye taniya kin on mahpiya kin hduwašte: Iye nape wamduka najice cin he capa.
14 Iho, iye tacanku opapun kin dena ee: qa iye on wicoie cistinna hinca naunhonpi? tuka towašake wakinyan kin, tuwe he okahnige kta he?


JOB WICOWOYAKE 27.
1 Nakun Job tadowan katinyan yawankan icu qa heya:
2 Wakantanka ni un, eqe mitawoyaco emiciyaku; qa Iyotan Wašake cin minagi nina iyokišinya:
3 Tohanyan oniya mitawa en maun, qa Wakantanka taniya mapoge ohna yanke cinhan;
4 Hehanyan miiha taku šica ie kte šni, qa miceji kin wohnaye oyake kte šni.
5 Ciyaowotanpi kte cin he mitehanyan un nunwe; tohanyan mate šni hehanyan mitoecetu kin ehpewakiye kte šni.
6 Mitoowotanna en sutaya mihduze kta, qa amdustan kte šni; mitaanpetu en micante iyopemaye kte šni.
7 Tokamaye cin he šicaya econ kin iyecece kta, qa tuwe mitkokim inajiu kin he wahtani sa kin iyecece kta.
8 Wicašta ica tawowacinye kin tukte e he; kakse kta nakae , tohan nagi kin Wakantanka ekiciyaku kinhan?
9 Hoyeye cin he Wakantanka nahon kta he; wicocante šica akan u kte cinhan?
10 lyotan Wašake cin en wiyuškin kta he? anpetu owasin Wakantanka hoyekiye kta he?
11 Wakantanka nape kin eciyatanhan waonspeciciyapi kta; taku lyotan Wašake cin kici un kin hena anawahbe kte šni.
12 Iho, niyepi owasin he wandakapi, hecen tokeca ocowasin winitkotkokapi he?
13 Wakantanka kici wicašta ica taku tawa kin dee; qa wicašta wohitika taku aihpekiyapi, lyotan Wašake cin etanhan icupi ecee kin:
14 lye cinca yuotapi kinhnn, he mazasagye kin on: qa iye icahwicaye cin hena aguyapi imnanpi kte šni.
15 Tona okicaptapi kin hena wiconte en hapi kta; qa wiwazica tawa kin hena ceyapi kte šni.
16 Mazaska maka mdu kin iyecen kamna csta, qa upšija iyececa wokoyake icicaga qeyaš;
17 Hena kage kta, tuka wicašta owotanna hee koyake kta, qa wicašta ecetu kin hena mazaska kin kicipamnipi kta.
18 Wamdudankinyan iyececa tipi icicaga, qa waawanyake wan ohanzi hdepi wan kage cin.iyececa  
19 Wijice cin he iwanke kta, qa ake econ kte šni: ita hdumdaya, unkan iye en un šni.
20 Wokokipe yuza, minitan iyececa; hanyetu icunhan icamna wan nahmana iyaya:
21 Wiyohiyanpata tate wan wankan eyaku kta, unkan ye kta; hecen towanke kin etanhan iyaya.
22 Wakantanka en ehpeye kta, qa ayuštan kte šni; Iye nape kin etanhan nape kta tuka.
23 Wicašta nape tawapi ahdaskapapi kta, qa tohe kin etanhan ajiji ehpeyapi kta. .
JOB WICOWOYAKE 28.
1 Awicakehan mazaska oqapi kin yukan, qa mazaskazi tukten yuecepidan ecee.
2 Maka mdu etanhan mazasapa icupi ece; qa inyan etanhan mazasa sdoyapi kta.
3 Otpaza kin owihanke ekicihnaka, qa okahmin owasin en wakita ece; otpaza inyan qa wiconte ohanzi kin.
4 Akan yanke cin etanhan makohdoka wan kandokapi: hen wicašiha on akiktonjapi; otkeyapi, wicašta itehan kaozezeiciyapi ecee.
5 Maka kin hetanhan aguyapi hinanpa ece; qa ihukuya tanhan ayumdupi peta iyececa.
6 Inyan tawa kin ehna sapphires yukan ece; qa mazaskazi mdu kin hen yanka.
7 Canku wan, he zitkadan waiyahpaya ece kin sdonye šni; qa heca išta atonwe šni:
8 Mnaja cincapi kin he cankuyapi šni, qa mnaja kin he tohinni amani šni.
9 Inyan šuta kin ekta iye nape yekiya; he kin hutkan kin etanhan yuptanyan ece.
10 Imnija kin en wakpa se kaga ece; qa iye išta kin taku tehike owasin wanyaka.
11 Wakpa kin kuse kte šni on nataka ece; qa taku nahmanpi kin iyoyanpa en au kta.
12 Tuka wokšape he tukten iyeyapi kta he? qa wookahnige kin tukten yanka he?
13 Taku iyopeyapi kte cin he wicašta sdonye šni; qa maka akan ni unpi kin ehna iyeyapi šni:
14 Wosbe kin, En maun šni ce, eya; qa miniwanca kin is, Mici un Šni ce, eya.
15 Mazaskazi kihnakapi kin he he iyopeyepica šni; qa opetonpi kta on mazaska tkeutapi kte šni.
16 Ophir mazaskazi kin kici tkeutapi kte šni; onyx tehike, ca sapphire kicica šni.
17 Mazaskazi qa kohdi kin he iyacinpica šni; qa mazaskazi ecedan tehike cin kici iciyopeyepica šni.
18 Coral kaeš inyantehika hena kiksuyapi kte šni; qa wokšape yuhapi kin he rubies isanpa ecee.
19 Ethiopia topaz kin he he iyecece kte šni; mazaskazi ecedan wašte kin kici tkeutapi kte Šni.
20 Hecen tokiyatanhan wokšape u kta he? qa wookahnige toyanke kin tukten un he?
21 Taku ni un owasin istapi etanhan akahpetonpi nakaeš; qa mahpiya okinyanpi kin etanhan nanmanpi ecee.
22 Woyutakunišni qa wiconte heyapi ece; Unnogepi on he oyakapi kin naunhonpi:
23 Tacanku kin he Wakantanka okahniga, qa lye qe oyanke tawa kin sdonya ece.
24 He qe maka ihanke kin ekta etonwan nakaeš; mahpiya ihukuya owancaya iye wawanyake kta.
25 Tate tkeutapi kin he kage cehan; qa mini kin iyutapi on aspeyeton;
26 Magaju woope wan kicaga qehan; qa wakinyan tawakanhdi canku wan kicaga;
27 He ehan iye he wanyaka qa ohdaka; Iye ehnaka qa nakun iyukcan:
28 Tuka wicašta kin heciya; Iho, Itancan kokipapi kin he wokšape ee; qa taku šica ehpeyapi kin he wookahnige ee ce.
JOB WICOWOYAKE 29.
1 Nakun Job katinyan tadowan ikikcu qa heya:
2 Tokin wi wanakaja en iyemacecen; Wakantanka awanmayaka anpetu qon iyececa:
3 Iye qe petijanjan tawa mapa aiyojanjan qehan; Iye taiyoyanpa kin on otpaza omawani ecee qon:
4 Masuton anpetu kin en iyemaceca qon; Wakantanka tawoinahbe mitawakeya akan yanke cehan;
5 Iyotan Wašake cin he hinyahin mici un; micinca mihdukšan unpi qehan;
6 Miowe kin asanpiihdi en yujajapi qehan; qa inyan kin wihdi wakpadan hiyumiciciya ecee qon:
7 Tiyopa ohna otonwe en imdamda qehan, canku ohna oiyotanke wan emicihnaka:
8 Koška kin wanmayakapi qa naicihmanpi; qa wicahincapi kin hena najinhan najinpi.
9 Wicašta ihdawapi kin ia ayastanpi, qa nape on iohmus ehnakapi ecee.
10 Wicaštayatapi ho kin anahmanpi, qa cejipi kin iye caka en ahdaskape.
11 Hehan wicanoge wanahon qa mayawašte; wicaista kin wawanyaka qa mayaotanin:
12 Wicašta wahpanica howaya hehan niwakiya nakaeš; nakun wamdenica qa tuwe wawiciye nice cin hena.
13 Tuwe tekinica tawoyawašte kin he en mau ece; qa wiwazica cante kin wiyuškin waya.
14 Woowotanna komdaka, unkan he komayaka; mitawoyaco kin he sina qa watešdake ee.
15 Ištagongapi kin hena ista mayanpi waun, qa huštepi kin hena siha mayanpi cee qon:
16 On kapi kin hena atemayanpi waun; qa woakinica sdonwaye šni qon he owade ece.
17 Nakun wicašta šica hi kin wcciyuksaksa, qa iye hi etanhan yaspaspapi qon he emdaku.
18 Hehan hepa; Hohpi mitawa ohna mate kta, qa anpetu wahduota kta, wiyaka iyececa.
19 Hutkan mitawa mini kin ayuhdokapi kta, qa cu kin adetka mitawa akan yanke kta.
20 Mitowitan kin he teca miciyanke kta; qa mitinazipe kin minape ohna yutecapi kta.
21 Hena e namahonpi qa ape unpi; qa mitowiyukcan kin on inina yukanpi:
22 Mioie kin iyohakam iye ake wohdakapi šni; qa iwae cin awicahinhan ece.
23 Nakun amapepi, mašaju apepi kin iyececa; qa mairaju ehake kin on i hdukawapi ecee.
24 Hena iwicawahaha keš wicadapi šni; qa miite iyoyanpa kin he ehpeyapi šni.
25 Canku wicawecicahnii'a, qa itancan imdotanka, qa ozuye wan ehna wicaštayatapi iyecen wati; wanji ceyapi kin waointonhnagwicaye cin iyemaceca tuka qon.
JOB WICOWOYAKE 30.
1 Tuka wanna tona anpetu en mihakam unpi kin hena imahahapi; hena atewicayapi qon optaye mitawa tasunke kin om ewicawahnake kta tawatenwaye šni.
2 Han, iye napepi towašake kin he etanhan imatokeca he, hena en wicahincapi kin atakuni šni ece?
3 Takudan yuhapi ni, qa wotektehdapi kin on hanyanpi, maka puza kin yaqogapi ecee, wicotakuni ni hanvetu qa otiwota ehna.
4 Hena otehi etanhan maluha yušpipi, qa juniper hutkan kin he woyute yapi ece.
5 Wicacokaya tanhan hamwicayapi; (wamauon sa wan iyececa wicihakam panpi ece qon;)
6 Wokokipe usmuka kin en otipi kta, makohdoka qa imnija kin ohna.
7 Can yuhaha kin ehna hotonpi kta; wapepeka ihukuya makata iwankapi kta.
8 Hena witkotkoka cincapi, ban, wicašta šica cincapi; makoce kin etanhan hamwicayapi.
9 Tuka wanna hena wowihahamayanpi waun, qa oweštepi niakagapi ece.
10 Wahtemadapi šni, namicijicapi, qa miite ata ošapi itonpapi šni,
11 Iye kin ikan mitawa yukca qa kakišmayan; heon etanhan iyepi kin iiyuwi kin mitokam ehpeyapi ece.
12 Wicacinca optaye kin mietapa tanhan inajinpi; miš iha naheyam iyeyapi, qa woihangye canku tawapi kin mitokam yuwankan iyeyapi ece.
13 Mitacanku kin yumdu ehpeyapi, ihangmayanpi kta kanpi; iye wawiciya nicapi tuka.
14 Tankaya bohpapi kin iyecen hiyupi; kaohpapi kin ihukuya paptanptan iyeiciyapi.
15 Wonihinciye takpe man pi: mitawacin kin he kuwa ayapi, tate iyececa; qa waomakiyapi kin titokan iyaya, mahpiya šapa wan iyececa.
16 Unkan wanna minagi amihdapson; wokakije anpetu kin sutaya mayuza ece.
17 Hanyetu kin he mahuhu pandoka ece; qa kan mitawa oziiciyapi šni.
18 Wowašake tanka on mitawokoyake yutokecapi; onhdohda mitawa tahu kin iyecen mayuskiskita ece.
19 Upšija en iyohpemayan; unkan maka mdu qa cahota iyececa imacaiia.
20 Hoyeciciya tuka niye amayadupte šni; en nawajin, unkan niye amayatonwe.
21 Wamakipajin nicicaga; ninape wowašake on tehiya mayakuwa ece.
22 Tate on wankan iyemayaya, akan iyayemayaya, qa wowacinye mitawa dutakuni šni.
23 Tuka de sdonwaya, niye wiconte en amayahdi kta, qa ni unpi iyuhpa tomniciye tipi kin en.
24 Han, iye nape yugate cinhan wocekiye yuke kte šni he; toihangye kin on howayapi ešta.
25 Anpetu tehika on waceye šni he? wahpanicapi kin on minagi iyokišica ecee?
26 Taku wašte awakipe, tuka taku šica hi; iyoyanpa awape waun, tuka otpaza hi ece.
27 Mitezi ipiga qa ayuštan šni; woiyokišica anpetu kin awakipa ece.
28 Anpetu wi codan sapa omawani ece: nawajin, omniciye kin en wašicahowamda ece.
29 Unktehi sunkamayanpi imacaga: qa hinhankaga tanka kin takodamayanpi.
30 Uka mitawa kin sapa amayan; qa okata on mahuhu huhnaga ecee.
31 Nakun candowankiyapi mitawa kin he woiyokišice icaga; qa cotanke mitawa tona ceyapi ho kin iyececa.

JOB WICOWOYAKE 31.
1 Miišta kici wicotakuye micicaga; hecen token wiko ka wan opahta manke kta he?
2 Hehan wankantanhan Wakantanka taku tawa kin tukte e he; qa Iyotan Wašaka tawoaihpeye tehanwankantu kin etanhan tukte e he?
3 Wicašta šica woihangye akipe kte šni he? qa wicotakuni šni, tona woahtani econpi kin?
4 Iye mitacanku kin wanyake šni he; qa miowe iyuhpa yawa šni he?
5 Woitonšni kici mawani kinhan, qa miš iha kin wohnaye iyahna ye cinhan;
6 Iye qe woowotanna on aspeyapi kin ohna tkeumate kta: qa mitoecetu kin Wakantaka sdonye kta.
7 Miowe kin canku kin etanhan icunonpa iyaya, qa micante miišta iyahna ye cinhan, qa wosape wan minape askape cinhan;
8 Miye hin wowaju kta, qa tuwe tokeca yute kta; qa taku icahwaye cin hena yujunpi nunwe.
9 Micante winohinca on hnayanpi kinhan; qa mitakoda tatiyopa kin en iyawape hecinhan;
10 Winohinca mitawa wanji tokeca wakiciyukpan kta, qa toktokeca iye akan iwankapi nunwe.
11 He qe wošice hinca tuka; qa he woahtani wayacopi kin ekta.
12 Nakaeš, he peta woyutakunišni hehanyan huhnage kta; qa taku icahwaye cin owasin yujun kta tuka.
13 Mitaokiye qa mitaokiye win tawoyaco kin ihawakta šni, kici amakinicapi qehan;
14 Hehan Wakantanka inajin kinhan taku ecamon kta he? qa iye waakite cinhan taku amdupte kta he?
15 Tamni mahen tuwe makage cin he i eya he kage šni he? qa tuwe tezi mahen icahunyanpi he wanjidan šni he?
16 Wahpanicapi taku cantokpanipi kin awicawecinica kinhan, qa wiwazica ista kin mduwanica hecinhan;
17 Qa onspa mitawa kin he mišnana wahdute, qa wamdenica kin mici yutapi šni kinhan:
18 (Komaška ebantanhan ateyapi wan iyececa he mici icaga; qa ina tamni etanhan he waonspewakiya nakaeš.)
19 Tuwe wokoyake codan tekinica wanmdake cinhan, qa wahpanica kin woakahpe nica kinhan;
20 lye nite mayawašte šni kinhan; qa tahcaska mitawa yušdapi kin on yucozapi šni kinhan:
21 Wamdenica kin nape apaha mduza kinhan, tiyopa ohna waomakiyapi wanmdaka qehan;
22 Hinyete mitawa okihe etanhan hinhpaya nunwe; qa miisto hu kin etanhan kaksapi kte:
23 Kinhan wokokipe amayanke kta, Wakantanka toihangye kin; qa iye tehanwankantu kin on owakihi kte šni.
24 Mazaskazi kin he wowašake micicaga, qa mazaskazi nines, Wowacinye mitawa, ewakiya unkanš:
25 Mitowijice kin tanka on imduškin kinhan, qa minape taku ota kanina kin on;
26 Anpetu wi iyojanjan wanmdaka, qa hanyetu wi kin wiyatpatpa mani;
27 Qa micante nahmana en yutitanpi, qa mii minape itputaka hecinhan:
28 He qe nakun woahtani, wayaco ekta; Wakantaka wankan yanke cin he en iwaton kte ni nakaeš.
29 Tuwe šicemadake cin ihangyapi kin on imduškin, qa taku šica akipa hehan kin miciya kinhan;
30 Tuka iye nagi mda ce kta e miiha wahtani wakiye šni ece.
31 Mitawakeya taoyate kin, Tokin tado tawa etanhan tuwe unqupin! iunmnanpi šni ce, eyapi šni:
32 Oyate tokeca etanhan tankan iwanke šni; oicimani kin tiyopa wakiyuhdoka ece.
33 Wowakipajin mitawa akahpe weciton Adam iyececa, mamaku ohna wawahtani nawakihbe cinhan:
34 Wicota hinca kowakipa heon etanhan, qa oyate šicedakapi kin he wakokipe micaga he; hecen inina waun, tiyopa etanhan tankan mde ni?
35 Tokin tuwe namahon unkanš! Iho, iwakago; Tokin lyotan Wašake cin amayupten, qa wicašta makipajin wowapi kaga keš:
36 Awicakehan hinyete akan ewehnake kta; he watešdagweton kta:
37 Miowe iyawapi kin oweciyake kta; wicašta ihdawa iyecen he ikiyedan wau kta.
38 Maga mitawa amahoton kinhan, qa yumdupi kin ohna witaya ceyapi kinhan;
39 He towašake kin wiyopeyapi codan temwaye cinhan, qa tona tawapi qon nagipi kin tewaya unkanš:
40 Aguyapi eekiya ito canhdohupepe icage kta, qa barley eekiya cockle icaga nunwe. Job oie kin henakeca.



JOB WICOWOYAKE 32.
1 Hecen wicašta yamni kin dena Job ayupta ayaštanpi, iye išta en owotanna icidaka nakaeš
2 Hehan Elihu Barachel cinhintku, Buzi kin, Ram wicoun kin etanhan, he tocanniye kin ide: tocanniye kin Job aide, iye nagi hdaowolanna, Wakantanka isanpa, heon etanhan.
3 Nakun takodaku yamni kin hena tocanniye kin aiwicade; iye woayupte iyeyapi šni qeyaš, Job yacopi.
4 Unkan Elihu wicoie on Job iyakipe un: hena e anpetu en iye itokapapi nakaeš.
5 Unkan Elihu wicašta yamni kin dena ipi ohna woayupte wanica e wanyaka, hehan tocanniye ide.
6 Hehan Elihu Barachel cinhintku Buzi kin he waayupta qa heya: Miye qe anpetu en amaskatudan, qa niyepi pa niskapi; heon etanhan kowakipa, qa wosdonye mitawa cicipazopi kta ikowapa.
7 Anpetu kin wohdake kta iyececa ce, epa; qa waniyetu ota kin he wokšape sdonye wicakiye kta ce.
8 Heca ešta, woniya wan wicašta mahen yanka, qa Iyotan Wašaka toniya kin he wokahnihwicakiya ecee.
9 Wicašta tankapi wokšape yuhapi šni, qa wicahincapi kin woyaco okahnigapi šni cee.
10 Heon etanhan hepa; Anamagoptan po, miš eya wosdonye owahdake kta ce.
11 Iho, nioiepi kin ape waun, nitowiyukcanpi kin awacin manka, woayupte oyadepi icunhan.
12 Han, aciwacinpi manka, tuka iho, niyepi etanhan tuwedan Job yatokeca šni, iye oie kin aduptapi šni ece.
13 Unkanš, Wokšape iyeunyanpi ce: Wakantanka napeya, wicašta hee šni ce, ehapi kta tuka.
14 Unkan miye en iapi ocimdageban ehnake šni; heon nioiepi kin on miye amdupte kte šni.
15 Hena e yusinyayapi, ake ayuptapi šni, iapi ayaštanpi.
16 Ape manka, tuka takudan eyapi šni; iye owanji najinpi nakaeš, ake ayuptapi šni.
17 Hecen miš eya onspa mitawa amdupte kta; miš eya wosdonye owahdake kta ce.
18 Wicoie omajudan nakaeš; woniya mahen maun kin he aotinsmayan.
19 Iho, mitezi kin miniša yuhdokapi toi kin iyececa; nahdece kta seca, wojuha teca kin iyececa.
20 Iwae kta, hecen tanyan waniya kta; miiha mdukawa kta, qa waamdupte kta ce.
21 Tokin wicašta ite yawankan iyewaye kte šnin; qa wicašta wanjidan mdawinte kte šni.
22 Yawintapi kin onmaspe šni nakaeš: Icahmaye cin he ihnuhanna emayaku kta tuka.
JOB WICOWOYAKE 33.
1 Hececa ešta, Job ceciciya ce, iwae cin hena nahon ye: qa mioie owasin tanyan anagoptan wo.
2 Iho, wanna mii wahdukawa; mii ohna miceji wohdaka.
3 Mioie kin hena micante ecetu kin etanhan; qa wosdonye ska kin miiha oyake kta.
4 Wakantanka Taniya kin he miye makaga; qa Iyotan Wašaka toniya kin he nimayan.
5 Oyakihi kinhan amayupta wo; mitokam ihduwiyeya wo, najin wo.
6 Iho, iyae cin iyececa, miš eya Wakantanka etanhan waun; miš eya upšija etanhan makagapi.
7 Iho, mitokokipe kin wakokipe nicage kte šni; qa woqin mitawa kin he tkeya akan niyanke kte šni.
8 Awicakehan minoge ohna iyaa, qa nioie ho kin hena nawahon:
9 Miye maska hinca, wokipajin codan, waka ote ni waun, qa woahtani manica ce.
10 Iho, miye en wokipajin akita; miye tokawaya kecanmakin ece.
11 Miš iha wokaške en ehnaka; mitacanku owasin iwanmiciyaka ecee.
12 Iho, de en oniwotanna šni: miye aciyupte kta, Wakantanka wicašta isanpa tanka nakaeš.
13 He tokeca kici ayakinica kta he? lye oie owasin on waayupte kte šni nakaeš.
14 Tuka Wakantanka wanjidan en ie kta; han, nonpa en tuwedan atonwe kte šni.
15 Wowihanmde kin en, hanyetu wowanyake en, woistinbe hinca wicašta ahinhpaye cinhan, owinja akan ogungapi kin en:
16 Hehan wicašta nogepi wicayuhdoke kta, qa woonspe aonawicakitake kta.
17 Hecen wicašta tawowasi etanhan eyaku kta, qa wahanicidapi wicašta anakicihbe kta.
18 lye nagi kin woha kin etanhan ekiciyaku kta, qa toni kin wipe on hinhpaye kta etanhan.
19 Nakun owinja akan woyazan on kakišyapi, qa huhu ohinniyan akinicapi kin on.
20 Hecen toni kin aguyapi hitihda ece, qa iye nagi woyute waštedake ciqon.
21 Wanyakapi etanhan iye cehpi kin atakuni kte šni, qa huhu tawa sdayehna wanke, wanyakepica šni.
22 Hehan iye nagi woha kin ikiyedan u, qa toni kin wicaktepi kin ekta.
23 Wawiciya yesipi wan kici un kinhan, wanji kektopuwingc wicehna, wicašta toecetu kin okiciyake kta hecinhan;
24 He onsikida qa heye kta; Woha ekta iyaye kta etanhan ehdaku wo, miye woakahpe wan iyewaya ce.
25 Cehpi tawa yutecapi, hoksiyopa isanpa; koška taanpetu qon en hdi kta.
26 Wakantanka cekiye kta, qa iye iyokipiye kta; hecen wowiyuškin on iye ite kin wanyake kta; wicašta toowotanna kin hdiyohi kiye kta nakaeš.
27 Wicašta awicatonwan; unkan, Wawahtani qa woecetu kin mdupemni, tuka iyecen ecamicon šni eye cinhan;
28 Iye qe woha ekta mi nagi iyaye kta etanhan eyaku; hecen mitaniya kin iyoyanpa en iyuškin kta ce.
29 Iho, dena owasin Wakantanka econ kta, s’a akihde wicašta kici;
30 Iye nagi woha kin etanhan hdicuye kta, wiconi iyoyanpa kin on iyoyamye kta e heon.
31 Nahon wo, Job, anamagoptan wo; inina yanka wo, kinhan katinyan iwae kta.
32 Wicoie nici un kinhan amayupta wo, wohdaka wo, miye ciyaowotanna kta wacin nakaeš.
33 Wanica kinhan, niye anamagoptan wo; inina yanka wo, kinhan wokšape onspeciciye kta ce.


JOB WICOWOYAKE 34.
1 Hehan Elihu waayupta qa heya:
2 Wicašta ksapa, mioie kin nahon miye; qa wasdonya yaunpi, miye anamagoptan po.
3 Wicanoge kin wicoie iyukcan nakaeš, wicai woyute uta ecee iyececa.
4 Woyaco unkiyukcanpi kta; unkiyotahedan taku wašte kin sdonunyanpi kta.
5 Job hecen eye ciqon; Miye omawotanna; tuka mitawoyaco kin he Wakantanka heyata iyeya ece.
6 Mitawoyaco kin en iwaton kte šni he? maopi kin he ašniyepica šni, wokipajin codan.
7 Tukte en wicašta wan Job iyececa he; mini iyececa wowihaha yahepa ece?
8 Nakun šicaya econpi kin om takodawicaya, qa wicašta šica owicapeya mani ecee:
9 Kaken eya nakaeš: Wicašta wan Wakantanka kici iyokipi iciye cin he takudan iwašte kte šni ce.
10 Heon etanhan, wicašta cante yukanpi, miye anama optan po: wicohan šica Wakantanka itehan yanka; qa woahtani econ kte cin he Iyotan Wašake cin itehan un nunwe.
11 Wicašta tohan kin he on kicicajuju kta nakaeš; qa otoiyohi tacanku kin iyecen iyohikiciciye kta.
12 Han, awicakehan Wakantanka šicaya econ kte šni; qa Iyotan Wašake cin woyaco yupemni kte šni.
13 Tuwe e iye maka kin awanyagkiya he? qa tuwe maka ocowasin kin ehde he?
14 lye cante en ehnake cinhan; iye taniya qa toniya kin ehdaku kinhan;
15 Wicacehpi owasin witaya niya šni iyaye kta; qa wicašta maka mdu kin en hdi kta tuka.
16 Nakun waoyakahnitra hecinhan, de nahon wo, mioie ho kin anayoptan wo.
17 Tuwe woyaco šicedake cin he itancan un kta he? qa iyotan owotanna kin he niye daco kta he?
18 Wahtešni ce, wicaštayatapi kin eciyepica he? Šicaya econ ce, itancanpi kin ewicakiyapi kta iyececa he?
19 Eqe wicašta itancanpi itepi iyowicakipi šni, qa wijicapi kin wahpanicapi kin isanpa awicatonwe šni ece; owasin iye nape kage cin heepi nakaeš.
20 Ištakakpanpi se hena tapi kta; hanyecokaya hehan oyate kin nihinciyapi qa atakunipi kte šni: qa wašakšakapi kin hena nape codan tokan awicayapi ecee.
21 lye išta wicašta otoiyohi tacanku kin akan un nakaeš; qa taowe iyuhpa wanyake kta.
22 Otpaza wanica, qa wiconte ohanzi wanica, ohna wicohan šica econpi kin naicihmanpi kta.
23 Iye qeš tuwedan sanpa ahnake kte šni, hecen woyaco en Wakantanka ekta ye kta.
24 Wašakšakapi kin odepica šni wicakamdemdece kta, qa tohepi kin en wicašta tokeca ewicahnake kta.
25 Heon etanhan wicohan tawapi kin iye okahniga, qa hanyetu en wicayuptanye kta; hecen ihangyapi kta.
26 Šicaya econpi sa heon wicakaštake kta, tukten wanyakapi ece kin entu.
27 Hena e Iye ihakapa tanhan iyayapi, qa tacanku owasin awacinpi šni nakaeš:
28 Onšikapi howayapi kin Iye en ukiyapi; hecen wahpanica howayapi kin iye nawicahon kta.
29 Tuka iye qe ozikiye wicaye cinhan hehan tuwe e wicayašice kta he? qa iye ite anakihbe cinhan hehan tuwe etin wanyake kta he? qa he oyate kin en, kaeš wicašta sukaza kicica kta.
30 Hecen wicašta wahte šni kin wicaštayatapi un kte šni, okinni oyate wicahmunkapi kta.
31 Awicakehan wanji Wakantanka heciye kta; Wanna wawaqin, ake šicaya ecamon kte šni ce:
32 Taku wanmdake šni kin niye wanyagmayan ye; wawahtani kinhan ake icimana ecamon kte šni ce.
33 He niye yacin kin ohnayan kajuju kta he; niye wicayada šni nakaeš: he niye yakahnige kta, qa miye kte šni: hecen taku sdonyaye cin ohdaka wo.
34 Wicašta cante yuke cin hena hemakiyapi kta; qa wicašta ksapa anamajoptan kta:
35 Job wosdonye codan ia ece; qa iye oie kin wokšape en un šni ce.
36 Job owihanke hehanyan iyukcanpi kta hecen niitawacin; wicašta wahtanipi kin on waayupta ece kin heon etanhan.
37 Wahtani kin en wowakipajin akage kta nakaeš; unkiyopeyapi nape hdaskaškapa; qa Wakantanka ekta oie hduota ecee.
JOB WICOWOYAKE 35.
1 Nakun Elihu waayupta qa heya:
2 De woyaco eciyatanhan idukcan he: Mitoowotanna kin he Wakantanka tawa kin isanpa ce, ehe ciqon?
3 Taku e iniwašte kta he? keha nakaeš: Wawahtani kin isanpa token imawašte kta he? eha.
4 Miye qe wicoie on aciyupte kta, qa nitakodapi nici unpi kin hena.
5 Mahpiya kin ekta etonwan qa wanyaka wo; qa mahpiya šapa kin atonwan wo, hena niwankam tehan wankantu.
6 Niye wayahtani kinhan, iye en taku ecayecon kta he? qa wowakipajin yahduota ešta iye en taku yakage kta he?
7 Owotanna kinhan taku e yaqu kta he? qa ninape etanhan iye qe taku icu kta he?
8 Wicašta wan niye iyececa kin niohan šica itokeca kta; qa nitoowotanna kin wicašta cinca iwašte kta tuka.
9 Wakakišyapi ota on etanhan šicahowayapi kta: wašakšakapi isto kin on howayapi ecee.
10 Tuka tuwedan heye šni; Wakantanka icahmaye cin tukten un he; he iye hanyetu en dowanpi wicaqu ece;
11 Iye maka woteca kin isanpa waonspeunkiyapi ece, qa mahpiya okinyanpi kin isanpa ksapa unka japi kta?
12 Heciya šicahowayapi kta, tuka iye waayupte kte šni, wicašta šica wahanicidapi kin on etanhan.
13 Awicakehan Wakantanka taku šni kin nahon kte šni; qa lyotan Wašake cin he atonwe kte šni.
14 Niye wandake kte šni, keha ešta, woakinica kin he iye itokam yanka; hecen ape yaun kta iyececa.
15 Tuka wanna iye tocanniye kin wawiyohi šni qeyaš, wowakipajin ehna tanyan wasdonye kte šni he.
16 Tuka Job taku šni on i hdukawa ece; wosdonye codan wicoie hdaota ecee.
JOB WICOWOYAKE 36.
1 Hehan Elihu ake ie ca heya:
2 Kitanna iyowinmakiya wo, kinhan wociciyake kta; ehake Wakantanka on taku oyagpica nakaeš.
3 Tehantanhan wosdonye mitawa awau kta; qa Icahmaye cin he woowotanna weciyaotanin kta.
4 Awicakehan mioie itonšni wanice kta: tuwe wosdonye en ecetu hince cin he niciyanka.
5 Iho, Wakantanka wašaka, tuka wawahteda šni wanica; cante wowašake en iye wašake hinca.
6 Iye kin wicašta šica niwicakiye kte šni, tuka onšikapi kin woyaco wicaqu kta.
7 Wicašta owotanna etanhan iye išta ewicakicihdaku kte šni; tuka wicaštayatapi om un, oiyotanke kin akan, qa ohinniyan najin wicakiye kta, unkan wankan ihdoyapi kta.
8 Nakun mazaicicahiha on wicakaškapi kinhan, wokakije hahonta on wicayuzapi kinhan;
9 Hehan iye ohanpi kin wicakipazo; qa wowakipajin tawapi, hena wahanhanicidapi nakaeš.
10 Nakun wowahokonkiye ekta noge wicakiyuhdoka, qa woahtani etanhan hdicupi kta, kewicakiya ece.
11 Anagoptanpi. qa ecen econpi kta hecinhan, anpetu tawapi kin wowašte en ihuniyanpi kta, qa waniyetu tawapi kin wowiyuškin en.
12 Tuka waanagoptanpi šni kinhan, wipe on wicaktepi kta, qa wosdonye codan tapi kta.
13 Tuka tona cante en wahnayanpi kin hena wocanniye mnakiyapi kta; iye wicakaška ešta ceyapi šni ece.
14 Wicakoška hehan nagi tapi kta; qa taniyapi kin wicašapa om un kta.
15 Iye wicašta onsika tokakije etanhan eyaku kta, qa kakišyapi en noge wicakiyuhdoke kta.
16 Qa nakun niye qe wokakije i kin etanhan eniyaku kta tuka, makoce tanka ocistiyedan wanica ekta: qa wahna wotapi nitawa tawoyute kin he wasna ojudan kta.
17 Tuka niye qe wicašta šica yacopi kin ojudan: wayacopi qa woyaco kiciyuzapi kta.
18 Wocanniye yukan nakaeš, okinni kaštakapi on tokan aniye kta: hehan wokajuju tanka eniyaku kte šni.
19 Nitowijice kin he iye waštedake kta he: hiya, mazaskazi oqapi qa wowašake wokamna ocowasin ešta.  
20 Hanyetu kin cantokpani šni wo, en oyate kin tokan awicayapi ece.
21 Waanagoptan wo, taku šice cin ekta nihduhomni kte šni; he qe wokakije isanpa yahdahniga nakaeš.
22 Iho, Wakantanka iye towašake on yuwankan iyeya ece; tuwe iye iyececa waonspekiya he?
23 Tuwe tacanku kin okiciyake kta he? qa tuwe; Šicaya ecanon ce, eciye kta he?
24 Iye tohan kin datanka kta kiksuya wo, wicašta he wanyaka ecee.
25 Wicašta owasin he wanyakapi kta; itehantanhan wicašta he atonwe kta ce.
26 Iho, Wakantanka kin he tanka, qa unkiye sdonunyanpi šni; iye tawaniyetu iyawapi, he qe okahnihpica šni.
27 Tohan iye hinca mini osbu kin yutitan eca, minibozan eciyatanhan magaju hiyuyapi ece.
28 He mahpiya šapa kin sbuyapi, wicašta ota awicahinhan ece.
29 Nakun tuwe mahpiya gokn yumdayapi kin okahnure kta he; tawakeya kahdehdecapi kin he?
30 Iho, iye taiyoyanpa kin ahdumdaya, qa miniwanca hutkan kin akahpa ecee.
31 Hena on oyate kin wicayaco nakaeš, woyute ota wicaqu kta.
32 On mahpiya šapa iye iyoyanpa on ahdahpa, qa itkokipe cin en iyayeya ecee.
33 Wakinyan tawa kin oihdaka; nakun wanunyanpi kin, tuwe u kte cin on.

JOB WICOWOYAKE 37.
1 Nakun de on micante škanškan, qa toyanke kin etanhan tokan iyaya.
2 Nahon miye, iye ho hoton kin nahon po; qa iye i etanhan ho iyaye he.
3 Mahpiya ocowasin ihukuya iyayeya ece, qa wakanhdi tawa maka ihanke kin hehanyan.
4 He iyahna ho wan hoton kta; iye towitan ho kin on wakinyan hotonkiye kta; qa iye ho nahonpi kinhan, tawakanhdi kin kpatan kte šni.
5 Wakantanka iye ho kin on wowinihanyan wakinyan hotonkiya: taku tanka econ ece, unkiye unkokahni api šni.
6 Wa kin, Maka akan yanka wo, eciya nakaeš; qa ikce mapaju, qa iye towašake magaju kin he nakun.
7 Wicašta owasin napepi askamwicakiton ece; hecen wicašta iyuhpa iye tohan kin sdonyapi kta.
8 Hehan wamanica kin wasun mahen kihda ece, qa tipi tawa kin ohna yanka yanke.
9 Okaga kin etanhan tateiyumni kin hiyu ece, qa waziyatanhan tate kin etanhan osni.
10 Wakantanka ipo an kin on catka wicaqupi, qa mini otanka kin yuciqapidan ece.
11 Nakun mahpiya šoka kin mini ojukiya ece; taiyoyanpa mahpiya kin he hdumdaye kta.
12 Unkan dena iye tawiyukcan eciyatanhan ihduhomnimnipi ece; hecen iye taku econ wicasl kin iyuhpa maka sintomni ite akan yuštanpi kta.
13 Wokakije on hccinhan, qa makoce tawa kin on, kaeš wowaon da on hccinhan, he hiyukiya ecee.
14 Job, de ana optan wo; owanji najin, qa Wakantanka tawowinihan kin awacin wo.
15 Tohinni Wakantanka hena ehnaka hccinhan niye sdonyaya he; qa tamahpiya iyoyanpa kin iyehye ciqon?
16 Mahpiya šapa otkeyapi kin he niye oyakahnijhi he? Tuwe wosdonye en ecetu hinca taku wowinihan tawa kin hena.
17 Token nitawokoyake coscoza aya hecinhan, iye itokaga tanhan maka kin ozikiye cinhan?
18 Iye kici niš mahpiya to kin dumdaya he; he šuta, ihdiyomdašin sdoyapi wan iyececa.
19 Taku unkekiciyapi kte cin he onspeunkiya po: otpaza ite kin on iapi ehnaka unkokihipi šni ye.
20 Miye womdake cin he iye okiyakapi kta he? Wicašta wan iš cinhan awieakehan napcapi kta.
21 Unkan nakaha iyoyanpa iyega mahpiya ekta yanke cin he wanyakapi šni; tuka tateyanpa kin hiyaya qa kaška ecee.
22 Mazaskazi iyeiie cin he waziyatanhan aupi: Wakantanka kici wowitan wowinihan hinca.
23 Iyotan Wašaka, he unkokahnigapi kte šni, wowašake en oiyokipi hinca, qa woyaco, woowotanna ota nakun; eqe waayupte kte šni.
24 Heon etanhan wicašta kokipapi kta: Tona cante ksapeicidapi kin hena owasin awicatonwe kte šni ce.
JOB WICOWOYAKE 38.
1 Hehan Jehovah tateiyumni etanhan Job ayupta qa heya:
 2 De tuwe wowiyukcan aotpasya he, wicoie wosdonye codan on?
3 Wanna wicašta iyecen ipiyagkiton wo: Miye wiciwange kta, hecen amayadupte kta.
4 Maka kin mdusuta qehan tukten yaun he? wookannige sdonyaye cinhan, oyaka wo.
5 He iyutapi kin hena tuwe ehnaka he, sdonyaya hecinhan? qa tuwe he hahonta ayutitan he?
6 Taku e akan he cin en oyuštanpi he? qa oise inyan tawa kin he tuwe ehnaka he:
7 Anpao wicanhpi kin hena kicidowanpi qehan; qa Wakantanka cincapi iyuhpa wiyuškinyan panpi?
8 Kaeš tuwe tiyopa on miniwanca kin nataka he, nahdeca, tamni etanhan hiyu qehan?
9 Wokoyake iyecen mahpiya šapa aopemniwakiya qehan, qa otpaza on yuskiskitapi kin iyececa.
10 Qa he on wokonze mitawa oweciyaka, qa inatake tiyopa ko ewecihnaka:
11 Qa hepa; Dehanyan yahi kta qa sanpa kte šni; qa den wowitan taja nitawa kin anaptapi ntinwe?
12 Nitaanpetu kin en hanhanna kin econ yaši he; anpao kte cin he toyanke kin sdonyeyakiya he;
13 Hecen maka ihanke kin en yuze kta; qa šicaya econpi kin hena etanhan katatapi kta?
14 Upšija ekta mazanapcupe yuhomnipi kin iyececa; qa wokoyake en iyececa najiniciyapi ece.
15 Hecen šicaya econpi kin etanhan iyoyanpa yutokan iyekiciciyapi kta; qa isto yuwankan icupi kin he kaksapi kta.
16 Miniwanca oenape kin ekta yai he? qa osbe oahe kin hena omayani he?
17 Wiconte tiyopa kin hena niciyuhdokapi? qa wiconte ohanzi tiyopa kin hena wandaka he?
18 Maka ohdakinyan hehanyan oyakahniga he? hena owasin sdonyaye cinhan, oyaka wo.
19 Iyoyanpa ounye cin ekta canku kin tukte e he? qa otpaza kin tukten toyanka he?
20 Hecen ihanke tawa kin ekta ade kta; qa hecen tipi tawa tacanku kin oyakahnice kta?
21 He ehan nitonpi kin on sdonyaye kta he? qa nitaanpetu iyawapi kin he tanka hinca?
22 Wa omnayanpi kin mahen yai he? qa wasu ohnakapi kin he wandaka he?
23 He iš wokakije anpetu kin ewecihnaka; anpetu en watakpepi qa okicize hehanyan?
24 Tukte canku kin ohna iyoyanpa kiyušpapi he, maka akan wiyohiyanpata tate kin iyayeye cinhan?
25 Magaju mini ohna hiyaye kte cin tuwe e yukinukan he, qa wakinyan wakanhdi kin canku kicaga he;
26 Hecen maka akan tukten wicašta wanica ešta magaju kta; hewoskan wicašta wanica kin hetu;
27 Hewotahedan qa otiwota kin he imnnye kta, qa peji wohinsma hinanpeye kta e heon?
28 Magaju kin he ateyapi yukan he? qa tuwe cu opiye kin icahkiya he?
29 Tuwe tamni etanhan caga hi kta he? qa mahpiya hewanke kin tuwe icahkiye kta he?
30 Mini kin inyan iyecen nahbeiciya; qa wosbe ite kin atasaka ece.
31 Pleiades mazaicahina kin yakaske kta he: qa Orion ipiyuke kin yuska oyakihi he?
32 Mazzaroth tohan iyehantu kinhan, niye ayau kta he? qa Arcturus iye cinca kici iyahna yus ade kta he?
33 Mahpiya woope kin sdonyaya he? maka akan ounye cin he niye yakonza he?
34 Mahpiya šapa ekta niho yekiya oyakihi he; hecen mini utkanna anicaipe kta?
35 Wakanhdi kin hena yewicayasi, unkan yapi kta he; qa, Den unyakonpi ce, eniciyapi kta he?
36 Tuwe e wokšape wicapakšin en ehnaka he? qa tuwe wookahnige wicacante en wicaqu he?
37 Tuwe e wokšape on mahpiya šapa kin yawa kta he? qa mahpiya ojuha kin tuwe yucoka kta he,
38 Tohan maka mdu kin suksuta aya, qa maka yušpašpapi kin askamkiciyapi kinhan?
39 Mnaja kin niye tado iyecihni kta he? qa mnaja aškatudan kin itunayaye kta he?
40 Tohan wasun ohna puštag iwankapi, can wohinsma en waiyape iyotankapi kinhan.
41 Tuwe e kangi woyute kicamna kta he? tohan cinca kin Wakantanka hoyekiyapi eca, woyute codan omani unpi ecee?


JOB WICOWOYAKE 39.
1 Tohan imnija tatoka kin cincatonpi eca sdonyaya he? qa tahinca ohomnipi kin he iwandaka he?
2 Wi tona ihunikiyapi ecee kin yawa oyakihi? qa tohan cinca hiyuyapi ecee kin sdonyaya he?
3 Hena patujapi, cinca hiyuyapi; woiyokišice tawapi ehpekiyapi ecee.
4 Cincapi kin icagapi, tintoškan wašaka ayapi; iyayapi, qa ake en wicahdipi šni.
5 Tuwe e ikce šonšonna kin kaske šni iyayeya he? qa tuwe ikce šonšonna on kaškapi kin kiyukca he?
6 Heqe makopuza tipi tawa kaga miye; qa hewoškan makoce kin en ounyan ece.
7 Otonwe en wicota kin wahtewicada šni; wakahapa hoyeye cin he nahon kte šni.
8 He akan taku iyeyepica hen wihan ece; qa taku toto owasin ode kta.
9 Tinta unicorn kin he waoniciye kta he; qa wamnaheza opiye nitawa ohna un kta he?
10 Unicorn ikceka kin mahyumdupi en hahonta on yakaske kta he? qa nihakam iye kaksiza kin yuhinhe kta he?
11 Iye towagake tanka, heon wacinyaye kta he? qa nitohtani kin aihpeyakiye kta he?
12 Wacinyaye kta; woksapi nitawa aku kta, qa wakapanpi nitawa mnaye kta he?
13 Zizicasintewašte tahupahu waštecaka kin okiyake niye ece? kaeš ekta wahupakozatanka hupahupi qa magahinpi kta he?
14 Maka kin akan witka kada ece; qa maka mdu kin en wabe kta.
15 Qa wicašiha nahuhuga kta naceca he akiktoiija; qa tinta woteca kin amani kta.
16 lye cinca kin tehiya wicakuwa, tawa šni iyeoeca: tohtani kin he taku ni, wokokipe codan.
17 Wakantanka he wokšape akikton kiya nakaeš, qa wookahnige kin okinikiye šni.
18 Tohan wankan ihdapsinta eca, šuktanka qa akan iyotanke cin iwicahaha ece.
19 Šuntanka kin i wowašake niye yaqu he? apeyohin on tahu koyagyaya he?
20 Psipšicadan iyecen kokipa oyakihi niye iye kaga he? Poge on psa kin he wokokipe hinca.
21 Kaksiza ohna wanaqohqoga, qa wowašake iye on iyuškin iye kta; okicize wipe tonpi kin hena itkokim ye kta.
22 Wokokipe on ihaha qa kokipe kte šni; qa mazasagye ite etanhan namni kte šni.
23 lye iwankam wanju kin kokog hinhda; wahukeza hbehbeza qa wapahaša kin.
24 Ipšicapi qa wocanniye on maka kin napce kta tuka; qa mazayahotonpi hoton kinhan owanji najin kte šni.
25 Mazayahotonpi hoton eca, Eca, eca, eyaece: qa tehantanhan okicize kin omna, akicita tancan wakinyan hotonkiyapi qa iyašapi kin.
26 Niye nitoksape kin on canška kin kinye kta he; itokahkiya hupahu yekiye kta he?
27 Qa niye nii on wanmdi kin wankantkiya kinye kta, qa wankan hohpi kicahe kta he?
28 He qe imnija en ounye kta, qa imnija hi kin akan ticage kta, qa he ipa kin en.  
29 Hetanhan woyute akita ece; iye išta tehan wawanyakapi kta.
30 Nakun iye cinca kin we yazokapi kta; qa wicaktepi wanke cin hen isyanka ece.
JOB WICOWOYAKE 40.
1 Nakun Jehovah Job ayupta qa heya:
2 Wawakipajin kin he Iyotan Wašake cin kici wakinica kta he? Tuwe Wakantanka waonspekiye kte cin he ito ayupte kta.
3 Hehan Job Jehovah ayupta qa heya:
4 Iho, miye mawahte šni, token aciyupte kta he: minape mii en ewehnake kta.
5 Wancadan iwaa, tuka waamdupte kte šni: han, nonpa, tuka ake ecamon kte šni ce.
6 Hehan icamna kin etanhan Jehovah Job ayupta qa heya:
7 Wanna wicašta iyecen ipiyag kiton wo: Miye wiciwange kta, qa niye amayadupte kta.
8 Nakun mitawoyaco kin he dutaku kte šni? niye owotanna kta on mayadaco kta he?
9 Hecen niye, Wakantamka iyececa, isto niyukan he? qa Iye iyecen ho on wakinyan hoton yakiye kta he?
10 Wanna wowitan qa woiyokipi on ihduza wo; wowašake qa woyuonihan koyagiciya wo.
11 Wocanteptanye nitawa wopteca šni kin he kaštan wo, qa wowahtanicida iyuhpa wanyake ca kun ehpeya wo.
12 Wahanicida otoiyohi wanyaka, kun ehpeya wo; qa taku šica econpi kin iye toyanke ohna awicahan wo.
13 Hena witaya maka mdu en nawicahman wo; woinahbe en ite iyawicakaška wo.
14 Hehan miš eya wociyake kta, nape nietapa kin he waniniciye kta nakaeš.
15 Iho, wanna, behemoth he niye kici wakaga; he peji yuta ece, tatanka wosdohan iyececa.
16 Iho, wanna, towašake kin nite ohna nn, qa tezi ikan kin ohna toiyokihi yanka.
17 Hanteša can iyecen sinte hdapsanpsan ece; ceca ikan tawa kin iciyuhmunpi.
18 Huhu kin mazazi psonpsonna kin heca; huhu tawa kin hena mazasapa kamdaškapi kin iyececa.
19 Wakantanka tacanku tokapa kin hee: Tuwe icahye cin he tamazasagye kin hiyukuya.
20 He kin hena iye on woyute icahkiciye kta nakaeš; qa heciya tinta woteca iyuhpa škatapi kta.
21 Can waposbe kin ihukuya iwanke kta, cedi hu oinahbe qa ptegu kin en.
22 Can waposbe kin ahanzikiyapi kta; wakpa cohwanjica kin aohduteyapi kta.
23 Iho, wakpa kin wahanicida kta, iye kokipe kte šni: kopehda šni un kta, iye i kin en Jordan wan akaduza ešta.
24 Iye išta on yuze kta; iye poge on hmunkapi kin yahdoke kta ce.
JOB WICOWOYAKE 41.
1 Hinškijupi wan on leviathan niye iyacu kta? kaeš hakahmunpi wan kici ceji iye tawa iyeyaye kta he?
2 Mazayukšan wan poge iye tawa ohna iyeyaye niye kta? kaeš wapepeka on cehupa iye tawa yeciyuhdnke kta he?
3 Iye wocekiye niciyuota iye kta he? Iapi skuyaeniciye iye kta he?
4 Niye kici wicotakuye kicage kta he? ohinniyan niye wowidake duhe kta he?
5 Kici niye yaskate kta he, zitkadan wan iyececa? kaeš iye wicinca nitawa kin on he yakaške niye kta he?
6 Kodakiciya unpi kin etanhan iye kicicowotapi kaga kta he? wopetonpi kin om he kiyuspaspapi kta he?
7 Iye ha kin wanhinkpe on ojuyaye kta he? kaeš iye pa kin huhaka on?
8 Ninape hee qaes akan ehnaka wo okicize kin kiksuya wo, ake ecanon kte šni.
9 Iho, he wacinyanpi kin wicahnayan; nakun wanyakapi kin on tuwe makata ehpeyapi kte šni he?
10 Hee yuhica kta e tuwedan waditake šni: Hehan tuwe e miye mitokam najin okihi kta he?
11 Tuwe e mitokaheya taku econ, hecen wecicajuju kta he: taku mahpiya ocowasin ihukuya kin he mitawa ece.
12 Iye huha on inina manke kte šni; qa taku on towašake, qa tawokoyake oiyokipi kin.
13 Tuwe e iye tawokoyake itohnake kin yuzamni kta he? Kaeš tuwe e cehupa itakihna kin en iye u kta he?
14 Iye ite tiyopa kin tuwe yuhdoke kta he? ihdukšanyan hi kin hena wokokipe.
15 Wahacanka šukšuta tawa kin hena e wowitan; ipuspe sutaya ahnakapi kin iyecen natakapi.
16 Wanji wanji kici iciyaškapa, hecen tate otahedan iyaye šni.
17 Wanji takodaku iakan askamyapi; icikoyagyapi, hecen yusdogpica šni.
18 Psa eca iyoyanpa hiyuya ece; qa ista kin anpao istapehin iyececa.
19 Iye i etanhan peta ide hiyu; iye etanhan pešnija hinanpa ece.
20 Iye poge etanhan šota hiyu ecee, cega ipiga qa mazcega kin iyececa.
21 Taniya kin petaga idekiya, qa iye i kin etanhan ide wan hinanpa ece.
22 Tahu akan wowašake yanka, qa iye itokam wonihinciye inyanka ece.
23 Iye cehpi cemcepa kin aškamkieiyapi, iakan šukšuta, kaškanškanpica šni.
24 Cante suta hinca, inyan iyececa; han wiyatpan inyan ihukuya kin iyecen šuta hinca.
25 Wankan iyeiciya eca wa ksakapi kin kokipapi; nihinciyapi on nasnapi ecee.
26 Tuwe mazasagye ekta yekiya ešta kahtake kte šni, wahukeza, wanhinkpe, qa huhaka kin.
27 Mazasapa kin he peji puza iyececa daka, mazasa he can ponpona iyececa.
28 Itazipa cinca kin nape kiye kte šni; inyan yuhmunpi kin aguyapi hu kin eekiya ece.
29 Canhpi kin hena peji hu iyececa daka, qa wahukeza koskozapi kin he on iha kta.
30 Wakšica kamdecapi pepe kin ihukuya hiyeya; iyuhinte pepe wan upšija ayumdaya.
31 Wosbe kin cega ipiga iyecen ipihkiya ece; miniwanca kin he pejihuta cega iyececa kaga.
32 Iye ihakam canku wan iyojanjanya ece; wosbe kin wanna pa ska kecinpi kta.
33 Maka akan iye iyececa wanica; wokokipe codan kagapi nakaeš.
31 Taku wankantu owasin ekta etonwe kta; heqe wahanicidapi cinca iyuhpa ehna wicaštayatapi yanka ce.
JOB WICOWOYAKE 42.
1 Hehan Job Jehovah ayupta qa heya:
2 Taku owasin niye ecanon oyakihi sdonwaya; qa niye ekta woawacin takudan tehike šni.
3 Hehan tuwe e wosdonye codan wowiyukcan aotpasye kta he? Heon etanhan womdaka, tuka owakahnige šni, taku miye ekta wowinihan, qa sdonwaye šni qon.
4 Ceciciya ce, nahon ye, kinhan miye iwae kta: miye wiciwange kta, qa niye waonspemayakiye kta.
5 Noge winahonpi kin on niye on nawahon ecee, tuka wanna miišta wanniyaka:
6 Heon etanhan wahtemicida šni, qa maka mdu cahota ko en iyopemiciye kta ce.
7 Unkan kaketu, wicoie kin dena Jehovah Job eciye cin iyohakam, hehan Jehovah Eliphaz Temani kin heciya; Niye qa nitakoda nonpa on wocanniye mitawa ide: taku ecetu kin emayakiyapi šni nakaeš, Job mitaokiye kin iyececa.
8 Heon wanna tatanka sus wanica šakowin qa tahcaska mdoka šakowin ikikcu po, qa mitaokiye Job ekta ya po, qa niyepi on wošna wan wahdusna po: kinhan Job mitaokiye wocekiye enieiyapi kta; iye ite yuwankan iwacu kta nakaeš; hecen wowitkotkoke eciyatanhan ecaciconpi kte šni: taku ecetu kin emayakiyapi šni nakaeš, mitaokiye Job iyececa.
9 Hehan Eliphaz Temani kin, qa Bildad Šuhi kin, Zophar Naamathi kin nakun iyayapi, qa Jehovah ewicakiye ciqon he ohna econpi: Unkan Jehovah Job ite kin ekta etonwan.
10 Hehan Jehovah Job wayaka ayapi kin hdicukiya, takodaku wocekiye ewicakiciye cehan. Unkan Jehovah Job taku tawa qon owasin kiciyuota, nonpa akihde.
11 Hehan sunkawicaye cin owasin, qa tankšiwicaye cin owasin, qa sdonwicaye ciqon iyuhpa en hipi, qa kici aguyapi yutapi, iye tipi ohna; qa onsikidapi qa kihnahnapi, taku šica Jehovah en au qon iyuhpa on; qa otoiyohi mazaska oinpi wanjikji qupi.
12 Unkan Jehovah Job owihanke kin yuwašte, otokaheya qon isanpa: Hecen tahcaska kektopawinge wikcemna ake topa wicayuha, qa cankahupajopi kektopawinge išakpe, qa tatanka wosdohan tawanji kektopawinge, qa šonšonna wiye kin kektopawinge.
13 Nakun cinhintku šakowin qa cunwintku yamni.
14 Unkan winyan tokapa kin he Jemima eya cajeyata, qa inonpa kin Kezia eciyapi, qa iyamni kin Keren-happuch.
15 Qa makoce ocowasin en winohinca Job cunwintku kin iyecen owanyag wašte tuwedan iyeyapi šni. Unkan iye timdowicayapi owicapeya atkukupi woyuha wicaqu.
16 Unkan de iyohakam Job waniyetu opawinge sanpa wikcemna topa ni un, qa iye cinca, qa cinca cincapi, oicage topa hehanyan wanwicahdaka.
17 Hehan Job ta, wicahinca qa anpetu imnahan.